Đo lường men gan được coi là một trong những cách chính xác nhất để kiểm tra tình trạng sức khỏe của lá gan. Vậy chỉ số men gan là gì? Men gan cao có nguy hiểm không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này của Sulforaphane Lab nhé.
Tổng quan về chỉ số men gan
Men gan là các protein giúp tăng tốc độ phản ứng hóa học trong cơ thể. Những phản ứng hóa học này có thể hỗ trợ cơ thể trong quá trình sản xuất mật và các chất giúp máu đông, phá vỡ thức ăn và giải độc, đồng thời chống lại nhiễm trùng.
Khi gan bị tổn thương, nó sẽ giải phóng các enzym vào máu của bạn (phổ biến nhất là ALT hoặc AST). Vì thế, nếu bạn có chỉ số men gan cao trong máu tức là bạn đã bị men gan cao. Men gan cao có thể là tạm thời hoặc cũng là báo hiệu gan của bạn đang phải chịu tổn thương, có thể gây suy giảm chức năng và ẩn chứa nhiều các bệnh về gan nguy hiểm khác.
Chỉ số men gan ở mức ALT: 20 – 40 UI/L; AST: 20 – 40 UI/L; ALP: 30 – 110 UI/L; GGT: 20 – 40UI/L; thì được coi là bình thường. Ngược lại, khi men gan của bạn có chỉ số cao hơn mức bình thường trên thì được gọi là men gan cao.
Các tình trạng tăng men gan phổ biến
Alanine Transaminase (ALT)
Trong hầu hết các loại bệnh gan, mức ALT cao hơn AST và tỷ lệ AST / ALT sẽ thấp (nhỏ hơn 1). Có một vài trường hợp ngoại lệ; tỷ lệ AST / ALT thường tăng trong Viêm gan do rượu , Xơ gan, và trong một hoặc hai ngày đầu của Viêm gan cấp tính hoặc chấn thương do tắc nghẽn ống mật.
Với chấn thương tim hoặc cơ, AST thường cao hơn nhiều so với ALT (thường cao gấp 3-5 lần) và mức độ có xu hướng duy trì cao hơn ALT lâu hơn so với chấn thương gan. AST thường được thực hiện cùng với xét nghiệm ALT hoặc như một phần của bảng gan.
Aspartate Transaminase (AST)
Mức AST rất cao (hơn 10 lần bình thường) thường là do Viêm gan cấp tính, đôi khi do nhiễm virus. Với viêm gan cấp tính, nồng độ AST thường ở mức cao trong khoảng 1-2 tháng nhưng có thể mất đến 3-6 tháng để trở lại bình thường.
Mức độ AST cũng có thể tăng cao rõ rệt (thường hơn 100 lần bình thường) do tiếp xúc với thuốc hoặc các chất khác gây độc cho gan cũng như trong các tình trạng làm giảm lưu lượng máu (thiếu máu cục bộ) đến gan.
Với Viêm gan mãn tính, nồng độ AST thường không cao, thường thấp hơn 4 lần bình thường, và có nhiều khả năng bình thường hơn mức ALT. AST thường thay đổi giữa mức bình thường và tăng nhẹ khi mắc bệnh Viêm gan mãn tính, do đó, xét nghiệm có thể được chỉ định thường xuyên để xác định tình trạng của bệnh.
Sự gia tăng vừa phải như vậy cũng có thể được thấy trong các bệnh khác của gan, đặc biệt là khi các ống dẫn mật bị tắc nghẽn, hoặc bị xơ gan hoặc một số bệnh ung thư gan. AST cũng có thể tăng sau các cơn đau tim và chấn thương cơ, thường ở mức độ lớn hơn nhiều so với ALT.
Nguyên nhân làm men gan tăng cao
Men gan cao có thể là dấu hiệu cho những tình trạng bệnh nguy hiểm. Vậy nguyên nhân đằng sau tình trạng này là gì?
Thưc tế, tất cả các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ và một số tình trạng y tế khác đều có thể dẫn tới tăng men gan. Ngoài ra, thuốc men và nhiễm trùng cũng có thể trở thành một nguyên nhân cho tình trạng này.
Các nguyên nhân phổ biến gây tăng men gan bao gồm:
- Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc giảm cholesterol (statin) và acetaminophen
- Mắc bệnh gan nhiễm mỡ, cả do rượu và không do rượu
- Bệnh huyết sắc tố
- Viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C, viêm gan do rượu và viêm gan tự miễn
Các nguyên nhân khác của men gan cao bao gồm:
- Thiếu alpha-1 antitrypsin
- Bệnh ung thư
- Bệnh Celiac
- Xơ gan
- Tan máu
- Hội chứng chuyển hóa
- Tình trạng cơ, như viêm đa cơ
- Bệnh tuyến giáp
- Bệnh Wilson
- Viêm đường mật xơ cứng tiên phát
- Xơ gan mật nguyên phát
Men gan cao có nguy hiểm không?
Men gan cao có thể được phát hiện trong quá trình xét nghiệm máu định kỳ của bác sĩ. Trong hầu hết các trường hợp, nồng độ men gan chỉ tăng nhẹ và tạm thời. Hầu hết thời gian, men gan tăng cao không phải là dấu hiệu của một vấn đề mãn tính, nghiêm trọng về gan.
Tuy nhiên, nếu tình trạng này cứ tiếp tục kéo dài, đồng nghĩa với việc gan sẽ phải chịu sự tổn thương lớn trong một khoảng thời gian dài. Khi ấy, gan có thể sẽ gặp phải nhiều tình trạng phức tạp và nguy hiểm hơn, thậm chí có thể ảnh hưởng đến tinh mạng như ung thư gan.
Chính vì thế, khi bạn nhận được kết quả mình bị men gan cao bất thường, bạn nên cố gắng thay đổi chế độ ăn uống và lối sống một cách lành mạnh hơn ngay lập tức để có thể cải thiện tình trạng này từ sớm.
Men gan cao nên ăn uống gì?
Men gan tăng cao có thể gây ra rất nhiều khó chịu cho người bệnh. Ngoài các loại thuốc và biện pháp bác sĩ đã tư vấn, bạn bắt buộc phải thực hiện một số thay đổi cần thiết trong chế độ ăn uống của mình. Bổ sung một số thực phẩm bổ dưỡng có thể giúp hạ thấp các enzym và giảm bớt các triệu chứng.
Thực phẩm giàu vitamin C
Trái cây và rau quả có hàm lượng Vitamin C cao như cam, chanh, bưởi có thể giúp giảm nồng độ men gan rất nhiều. Chúng được biết đến với đặc tính chữa bệnh. Ăn trái cây họ cam quýt và uống nước trái cây mới ép của chúng giúp chữa bệnh gan.
Các loại rau họ cải giàu Sulforaphane
Các loại rau đặc biệt là rau họ cải như bông cải xanh, súp lơ xanh, cải xoăn, v.v … chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết và khá hữu ích trong việc đưa mức enzyme của bạn trở lại bình thường. Chúng được biết là có tác dụng ức chế sự tích tụ mỡ trong gan.
Ngoài ra, điểm chung của các loại rau họ cải là chúng rất giàu Sulforaphane – một hóa chất thực vật với vô vàn lợi ích sức khỏe đáng chú ý như ngăn ngừa ung thư, cải thiện chỉ số men gan ALT, tăng cường chức năng gan, chống viêm và xơ gan.
Tìm hiểu thêm về công dụng của Sulforaphane đối với gan: https://sulforaphane-lab.vn/cac-cong-dung-cua-sulforaphane-trong-viec-tang-cuong-suc-khoe-gan/
Cà phê
Cà phê là một thức uống thơm ngon có tác dụng tích cực tới quá trình cải thiện và điều trị bệnh về gan. Nghiên cứu cũng đã cho thấy rằng những người bị NAFLD uống hai tách cà phê mỗi ngày có nguy cơ bị xơ gan thấp hơn.
Cùng với đó, uống cà phê cũng cho thấy hiệu quả trong việc giảm nguy cơ bị mắc xơ gan. Điều này đồng nghĩa với giảm khả năng tiến triển từ xơ gan thành ung thư gan, gây nguy hiểm tới tính mạng.
Trà xanh
Trà xanh được biết đến với công dụng làm giảm nồng độ men gan. Chúng làm giảm sự tích tụ chất béo và do đó giúp duy trì một lá gan khỏe mạnh. Nhưng tác dụng của nó khác nhau ở mỗi người. Vì vậy, để chắc chắn hơn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi tiêu thụ nó thường xuyên.
Tổng kết
Chỉ số men gan là phương pháp hữu hiệu giúp xác định tình hình sức khỏe lá gan. Đối mặt với men gan tăng, bạn nên ăn uống thật điều độ với những thực phẩm bổ gan, tránh rượu bia và các chất kích thích khác để có thể cải thiện tình trạng này. Cuối cùng, hãy theo dõi chuyên mục cải thiện gan của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều kiến thức về sức khỏe lá gan.